Depremin Betonarme Üzerinde ki Etkisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler-3

[osmanbayrak]

Son olarak taşıyıcı yapı elemanlarına geçilebilir

1-)DÖŞEMELER
     Döşemelerin temek görevi yapıya gelen düşey yükleri kirişlere aktarmaktır ve kat düzeyindeki düşey taşıyıcıları bibirine bağlamaktadır.Fakat bu görevin yanında büyük bir görevi daha vardır.
Kata etkiyen deprem kuvvetlerini düşey taşıyıcılara(kolonlara) iletmek
Döşemeye gelen deprem yükünü döşeme ince bir kirişmiş gibi davranarak kolonlara aktarmakta ve bir kesme kuvveti oluşturmaktadır.Statik olarak düşünülen sistem her doğrultuda ToplamF=0 olmalıdır.
Rijit Diyafram;Döşemeye gelen yükleri döşeme kolonlara aktarırken döşemede ihmal edilecek kadar küçük sehimler oluşmaktadır ve döşeme rijit bir bütün olarak davranmaktadır.Tasarımlarımızda da rijit olarak kabul ettiğimiz döşeme yönetmeliktede de öngörülmektedir.Döşememizi rijit olarak kabul ediyorsan gelen bütün deprem kuvvetinin oluşturduğu kesme kuvvetini kolon ve perdelere eşit bir şekilde dağıtabiliriz.
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
Bu sebepten dolayı A3 düzensizliğini ele alıcak olursak;Döşemeler gelen deprem kuvvetlerini kolonlara veya perdelere iletmesi için döşeme boşluklarına dikkat edilmelidir.

Rijit Diyaframın perdeler üzerinde ki etkisi Aşşağıda ki gibidir
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

2)KİRİŞLER
     Kirişler normal kuvvetten daha çok eğilme momenti ve kesme kuvvetine maruz kalan taşıyıcı yapı elemanıdır.Diktörgen bir kiriş kesiti düşünülürse moment etkisinde üst kısımda basınç alt kısımda çekme oluşacaktır.Çekmeyi karşılamak amacıyla donatı atarız.Üst kısımda ki basıncı beton karşılayacaktır eğer karşılamıyorsa basınç çeliği koyabiliriz.

Çekme Donatısı Arttığında Donatı Akmayacak Beton Ezilecektir
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

Basınç Donatısının Enerji Yutabilme Kapasitesiyle ile ilişkisi
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
 Yukarıda basınç donatısının çekme donatısına oranı gösterilmiştir.Basınç donatısı arttıkca süneklik artacaktır.Yönetmelikte basınç donatısı bu yüzden zorunlu tutulmuştur projelerde dikkat edilmesi gerekir.Ayrıca donatı oranı arttıkça süneklik azalacaktır bununla ilgili sınırlama yönetmelikte kirişler çekme donatısı oranı üst sınırı 0,02 olarak sınırlandırılıştır.

3-)KOLONLAR
     Yapıda kesme kuvveti,eğilme momenti ve eksenel kuvvete maruz kalan yapı elemanına kolon denir.Genellikle deprem her iki yöndende geleceği için iki yöndede simetrik tasarlanırlar.Karşılıklı etki diyagramından da görüldüğü gibi basit eğilmeden başlayarak belirli bir normal kuvvete kadar basınç bölgesi arttığı için eğilme dayanımıda artacaktır.Fakat normal kuvvetin sürekli artması ve güç tükenmesi durumunda süneklilik azalacak ve istenmeyen bir durumdur.Genel olarak normal kuvvetin yanında eğilme momentinin bulunması sünekliliği azaltır.Normal kuvvet kolon kesitleri büyültülerek düşürülmeye çalışılabilir.
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

Kolonlarda Sargı Etkisi
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

Kolonlarda Eksenel Kuvvet Etkisi
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap


4-)PERDELER
     Perdeler yatay kuvvetlerin karşılanmasında çerçeve ile birlikte veyap tek başına görev alır.Uzunlukları ve genişlikleri düşünüldüğünde perdelerin narin eleman olduğu görülürü bu problemi aşmak için rijit perdelere bağlanır.Üst katlarda kat kesme kuvveti küçük ve yatay öteleme rijitliğide küçüktür.Aşşağı katlara indikce kat kesme kuvveti azalırken öteleme rijitliğii aynı oranda azalmaz.Buna karşılık konsol kolon davranışı gösteren perdeler yatay yer değiştirme eğimi sıfırdan başlayarak üst katlara ilerledikce artar.

Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
Bunun sonucu olarak perde de kesme kuvveti üst katlarda negatife ulaşır.Özellikle çok katlı yapılarda bu durum perdenin öteleme rijitliğine bağlıdır.

Perdenin Güç Tüketme Mekanizması(Konsol Gibi)
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

Basit Eğilme Altında ki Perdenin Donatı Büyüklüğünün ve Dağılımının Etkisi
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

Perdeler planda uzun kenarının genişliğine oranı 7 olarak adlandırılırlar.Eğilme momenti etkisi altında ki perdelerin uç kısmında büyük gerilmeler meydana gelecektir.Bu sebepten dolayı perde uç kesimleri kolon gibi tasarlanabilir.
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap

Perdenin Uç Kısmında Büyük Gerilmeler Oluşması

NOT:Bağ kirişli perdeler başka bir yazımda değineceğim

5-)TEMELLER
     Bina temelleri deprem sırasında oluşacak defermasyonlar ve gerilmeler sırasında üst yapıda hasar olmayacak şekilde zemin özelliklerine göre tasarlanmalıdır.Zemin raporları iyi incelenmeli gerekli deneylere ve verilere bakılmalıdır.Deprem sırasında temel ve zeminin elastik bölgede kalması sağlanmalıdır.
Plastik mafsalların temel üstk kotunda kolonlarda oluşması ve temel kirişleri veya temellerde oluşmaması sağlanmalıdır.

Kolon Ucundaki Plastik Mafsallaşma
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap