Trafik Tıkanıklığı Nedir?

[Medeniyet Mühendisi]

Trafik Tıkanıklığı Nedir?

Seyahat sürecinde tıkanıklık, hareketsizlik olarak özetlenebilir. Trafik tıkanıklığı; bir istasyona veya terminale girmek için bekleyen trenler, çevre yolunda, banliyö anayollarında ve caddelerde duran ya da yavaş hareket eden araçlardan oluşan kuyruklardır. Cadde üzerinde, herhangi bir noktada veya açılır-kapanır bir köprüye yaklaşırken ya da kaza ve yapım yüzünden çevre yolunda tek şeride düşen yol, “trafik tıkanıklığı”nın bir göstergesidir.

Trafik tıkanıklığı, herhangi bir noktada hep aynı zamanda (tekrarlanan tıkanıklık) ve kazalar ya da yol yapımı çalışmaları esnasında oluşabilmektedir (tekrarlanmayan tıkanıklık) (Levinson ve Lomax, 1997).

Tıkanıklık genellikle aşağıda sıralanan durumlardan kaynaklanmaktadır:

a) Yol sistemi kabul edilebilir hızdaki, trafiğin akışını sağlamak için yeterli değilse,

b) Değişik tip trafik birimleri ( otomobiller, kamyonlar, otobüsler ve yayalar ) arasında çatışma varsa,

c) Trafik kontrollerinden gerektiği gibi yararlanılamıyorsa

Yol boyunca şeritlerde disiplinsizlik mevcutsa, aniden kapasite düşmesi durumu ortaya çıkar ve hareket kabiliyeti giderek azalır veya trafik çatışmaları artar. Bu problemler sıklıkla bir araya gelip trafik tıkanıklığına sebep olurlar. Trafik tıkanıklığı zamana ve alana bağlıdır. Birkaç dakikalığına, birkaç saatliğine veya bütün gün boyunca oluşabilmektedir. Geniş bir perspektifte düşünülürse, “trafik tıkanıklığı” kavramı yıllardır ısrarla uygulanmaya
çalışılan, yoğun çalışma yerlerinin yaşama yerlerinden ayrıştırılması düşüncelerinin, ana ekseni olmuştur. Trafik tıkanıklığı problemi, seyahat talebine paralel şekilde artış göstererek, seyahat yatırımları alanındaki yetersizlikle birleştirilebilir. Bu bakımdan, insanların çalıştığı ve yaşadığı yerlerdeki değişimler veya özel taşıtların giderek artan kullanımı, günümüzde, metropoliten ulaşım problemini ortaya çıkarmıştır. “Gerçekleşen ve talep edilen seyahat zamanları” kavramları, tıkanıklık için kolayca anlaşılır ve pratik bir tanımlama sağlayabilmektedir. Bu durum aşağıda sıralanan iki tanımlamaya yani tıkanıklık ve kabul edilemeyen tıkanıklığa, rehberlik etmektedir:


1-) Tıkanıklık, seyahat esnasında, trafik akışı durumlarında oluşan seyahat ve gecikme süresidir.

2-) Kabul edilemeyen tıkanıklık ise kabul görmüş çeşitli trafik ölçüt ve parametrelerinin (hacim, yoğunluk vb.) artışından kaynaklı oluşan seyahat ve gecikme süresidir (Levinson ve Lomax, 1997).

Bu ölçüt ve parametreler, hareket imkânlarına, coğrafik konuma ve günün zamanına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu tanımlar ortak bir temayı yansıtır: Tıkanıklık, seyahat edenlerin kabul edebileceğinin ötesinde seyahat süresinde veya gecikme süresinde meydana
gelen artıştır. İş seyahatleri çoğunlukla tekrarlanan tıkanıklığın sebebini izah eder. Örneğin büyük metropollerde (New York, Philadephia ve Los Angeles; İstanbul, İzmir) kıyıya veya dağlara doğru uzanan yollar, özellikle tatil ve hafta sonlarında büyük seyahat hacimleri oluşturmaktadır.