SU ALTI BETONLARI

[Medeniyet Mühendisi]

SU ALTI BETONLARI


1. Tanımı ve Önemi
Su altında beton dökümü tasarımı ile üretim, taşıma ve yerleştirme aşamaları açısından normal betondan farklılık göstermektedir. Bilhassa iletim ve yerleştirme açısından özellik ve zorluklar göstermesi nedeniyle teknik olarak kaçınılmaz zorunluluklar olmadıkça doğrudan su altında beton dökümünden sakınılmalıdır. Ancak köprü ayaklarının, liman yapılarının ve bazı açık deniz yapılarının inşaatında ve onarımında ise su altında beton dökümü zorunluluk olmaktadır.

2. Malzemeler, Karışım Oranları, Üretimi ve Yerleştirilmesi
2.1. Taşıma Yöntemi
Su altında beton dökümünde kullanılan en eski yöntemdir. Beton su altında döküleceği yere çuvalların içinde (Şekil 9) veya altı açılabilen kapalı kovalarla (Şekil 10) taşınmaktadır. Çuvallarla taşımada ayrışma olmaması için taşıma mesafesi, hızı ve içinde taze beton bulunan çuvalın geçirimsizliği önem kazanmaktadır. Su altında beton döküleceği yere indirilen çuvallar dalgıçlar yardımıyla yerine yerleştirilir ve birbirlerine aderans yapacak şekilde bağlanması için uygun şekilde dizilir ve kenetlenir (Şekil 9). Bu şekilde yerleştirilen çuvallardan çok az miktarda sızan çimento hamuru sertleşme sırasında kenetlenmenin ve bütünlüğün sağlanmasında yardımcı olur. Bu yöntem çoğunlukla su altında yapıların küçük boyutlu onarım işlerinde kullanılır.



2.2. Sürekli İletim Yöntemi
Su altında sürekli iletim yoluyla beton dökümünde kullanılan en yaygın yöntem tremi yöntemidir. Tremi üst ucu huni şeklinde olan bir borudur. Tremi yöntemiyle su içindeki dar ve derin kalıplar içine ve doğrudan su altı zeminine beton dökümü yapılabilmektedir (Şekil 11). Boş durumdaki tremi su altına dik olarak indirilmekte ve üst ucundaki huni şeklindeki kısımdan taze beton beslenmekte ve boru dolu hale getirilmektedir (Şekil 12). Borunun yukarı çekilmesiyle taze beton yer çekimi etkisiyle borunun alt ucundan akmaktadır. Tremi borusu su altına indirilirken su ile dolmasını önlemek için borunun alt ya da üst ucundan tıpalama işlemi yapılmalıdır. Temel amaç tremi borusunun içinin devamlı taze beton ile dolu tutulması ve hiç bir surette deniz suyunun girmesine olanak tanınmamasıdır. Bu nedenle beton dökümü sırasında tremi borusu beton döküm hızıyla uyumlu bir şekilde yıkarı çekilirken alt ucu sürekli dökülen taze beton içinde kalması gerekmektedir.

3. Önemli Özellikleri
Tremi betonu boru içinde kolay hareket edecek ve boruyu tıkamayacak kıvamda olmalıdır. Bu amaçla genelde 15-20 cm çökmeli beton kullanılır ve ayrışma olmadan akıcılığı sağlamak amacıyla kum miktarı toplam agreganın %40-50’si oranında olmalıdır. Ayrıca, çimento dozajı da %10 kadar fazla tutulmalı, gerektiğinde su azaltıcı kimyasal katkılar ya da mineral katkılar kullanılmalı ve ayrışmayı önlemek için kohezyon arttırıcı katkılar katılmalıdır.





Tremi yöntemiyle su altında beton yerleştirilmesinde kullanılacak borunun çapı betonun en büyük agrega tane boyutuna göre belirlenmektedir. En büyük tane boyutu 20 mm olan betonlarda 150 mm çaplı, en büyük tane boyutu 40 mm olan betonlarda ise 200 mm çaplı tremi boruları kullanılması önerilmektedir.



Bazı durumlarda su altında sürekli beton iletiminin sağlanabilmesi için beton pompaları da kullanılmaktadır. Küçük ölçekli dökümlerde ve durgun sularda bu yöntem kullanılabilir. Bu yöntemde de pompa borusu sürekli olarak dökülen taze beton içinde tutulmalıdır. Pompalama hızı ayarlanarak betonun istenen su-çimento oranında kalıba yerleşmesi sağlanabilir. Bu amaçla taze betonda mineral ve kimyasal katkılar kullanılmalıdır. Betonun viskozitesini arttırıcı tedbirler betonu ayrışmaya dirençli hale getirirken, olası priz gecikmelerine karşı çimento dozajı ön deneylerle ayarlanmalıdır. Pompalama yoluyla su altında beton dökümünde betonun yatay hareketi 3-5 m ile sınırlandırılmalıdır.

[ismailbingöl]

çook tsk ederim ) işimi görür bu not