Depreme dayanıklı yapı tasarımı ana ilkesi şudur :
Hafif şiddetteki depremlerde binalardaki yapısal ve yapısal olmayan sistem elemanlarının herhangi biri zarar görmeyecek, orta şiddetteki depremlerde yapısal ve yapısal olmayan elemanlarda oluşacak hasar sınırlı ve onarılabilir olacak, şiddetli depremlerde ise kalıcı ve onarılamaz hasar oluşacak ama kimse ölmeyecek yani can kaybı olmayacak.
Deprem yönetmeliğimizde bu ilkeye göre hazırlanmıştır.Mühendisler (inşaat mühendisleri) projeleri bu ilkeye göre hazırlar.
Deprem yönetmeliğimiz hafif şiddetteki deprem, orta şiddetteki deprem ve şiddetli depremin yanısıra tasarım depreminden sözeder.Tasarım depremi dediğimiz şey, yapı projelendirirken yapıya gelen yatay yükü belirleyen deprem kuvvetidir.Yani yapıyı tasarladığımız deprem kuvvetidir.Tasarım depremi şidddetli depreme karşı gelir.Dolayısıyle mühendis yapısını şiddetli depreme göre tasarlar.Şiddetli deprem sonucunda yapı büyük hasara ugrar, kalıcı hasarlar oluşur ama yapı çökmez.Mühendis bu ilkeye göre projelendirir.Dikkat ediyorsanız daha ilk aşamada projeyi yaparken yapımız kalıcı hasar görecek şekilde hesaplamalarımızı yaparız.Ama can kaybı olmamasını isteriz.Buraya kadar yazılanlardan anlaşılacagı üzere mühendis yapıyı yönetmeliğe göre projelendirirken depremde yapıda çatlak bile olmayacak şekilde düşünmez.Herhangi bir inşaat mühendiside yaptığı proje için(deprem yönetmeliğine uygun) mükemmel dayanıklı yapı tasarladım depremde çatlak bile olmaz diyorsa biln ki yalan söylüyordur.Bu şekilde ifadelerle ne kendiniz kandırmalı nede vatandaşı(müteahhiti) kandırmalıdır.
Yönetmeliği dikkatli incelemeyen ve yorumlamayan biri sanki tek bir tasarım deprmei olduğunu sanabilir.Oysa birçok tasarım depremi vardır.Siz yapınızı hangi depreme göre tasarlıyorsanız tasarım depremi odur.
S(T)=2.5 VE I=1 kabul edelim:
1.DERECE DEPREM BÖLGESİNDE A=0.40 x 1 x 2.5 =1g olan deprem tasarım depremidir(g=yerçekimi ivmesi)
2.DERECE DEPREM BÖLGESİNDE A=0.30 x 1 x2.5=0.75g olan deprem tasarım depremidir.
3.DERECE DEPREM BÖLGESİNDE A=0.20 x 1 x 2.5=0.50g olan deprem tasarım depremidir.
4.DERECE DEPREM BÖLGESİNDE A=0.10 x 1 x2.5=0.25g olan deprem tasarım depremidir.
Tasarım depremleri bu kadarlada kalmaz.Eğer 1.bölgede I=1.5 olan bir bina yapacaksanız bu takdirde tasarım depreminiz:
A=0.40 x 1.5 x 2.5 =1.5g olan deprem tasarım depremiidr.Yani birçok tasarım depremi yönetmeliğimizde yer alır.Her tasarım depremide kendi bölgesinde şiddetli depreme tekabül eder.Yani tasarım depremi kadar şiddetli depremden söz etmek mümkündür.Mesela 4.derece deprem bölgesinde 0.25g olan bir deprem şiddetli deprem kabul edilirken, 1.derece deprem bölgesinde 0.25 g ivmeye sahip deprem hafif şiddetteki bir deprem olabilir.Sonuç olarak tasarım depremi kavramı ve şiddetli deprem kavramları yönetmeliğimizde bölgelere ve binalara göre değişmektedir.Tek bir tasarım depreminden dolayısıyle tek bir şidddetli depremden söz edilemez.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
Benzer Başlıklar (3)
10 Mart 2015, 20:05:14