YERKÜRENİN GRAVİTE ALANI VE ŞEKLİ

Medeniyet Mühendisi · 2923

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Medeniyet Mühendisi

  • Admin
  • Yazar
  • *
    • İleti: 1991
    • +43/-2
    • Medeniyet Mühendisleri
: 18 Mayıs 2015, 15:43:16
Yer küresinin şeklinin son yıllarda yapllan jeodezik ölçümler ve uydu verileri sayesinde gerçekte bir "SFEROID" (kutuplarda basık, ekvatorda şişkin) olduğu saptanmıştır. Ekvator ve kutup yarıçapları arasındaki farkın ekvator yarıçapına bölünmesinden elde edilen kutupsal baıìklaşma katsayısı 1/298.25 'dir.

Yer yüzeyi, tüm yüzey üzerindeki gravite değerlerini kullanarak, matematiksel olarak tanımlanan bir Sferoid 'dir. Bu yüzey eşpotansiyel yüzey olup gravite kuvveti bu yüzeye her yerde diktir (Şakül doğrultusu).

, yerküre üzerindeki her noktanın yalnızca boylama göre gravite değeri bulunabilir.
      Ekvatorda      ge=978.0318 gal.
      Kutuplarda         gk=983.2353 gal.
Görüldüğü gibi kutuplarda 5.2035 gal daha fazla çekim vardır.

GEOID: Eğer yerküre tam bir sıvı olmuş olsa ve yanal yoğunluk değişimleri olmamış olsaydı, yukarıda tanımlanan matematiksel referans sferoidi geçerli olurdu. Geoid'te ortalama karasal yükselimler 500 metreyi, en yüksek karasal yükselimler ile derin deniz dipleri/-229000 metreyi bulur. Denizlerde eş potansiyel yüzeyler ortalama deniz seviyesidir. Fakat gerçek su seviyesi bu engebelikler nedeniyle gerçek Sferoid ile çakışmaz. Ortalama deniz seviyesinden geçen düzlemin yarattığı şekle "GEOID" denir. Geoid ile Sferoid her yerde çakışmazlar. Sferoid denizlerde yukarıya, yüksek dağlık bölgelerde aşağıya doğru çekilmiştir. Yüzeye yakın etkiler de iki yüzeyin birbirinden farklı olmasına neden olur.

IZOSTASI: Yerkürede bir denge durumu söz konusudur. Derin deniz ve yüksek dağlık morfolojisinin oluşumuna neden olan fiziki koşulların bulunması gerekir. Yerküre üzerinde yapılan gravite ölçümlerinden gravite değerlerinin denizlerde pozitif, yüksek dağlık bölgelerde negatif olduğu saptanmıştır. Bu bilgiler yüksek dağların oluştuğu bölgelerde çekim kuvvetinin beklenenden az olduğunu gösterir. Yerküre üzerinde bir dengenin (Izostasi) varlığı söz konusudur. Yüksek dağlar altta bir kütle azalması (yoğunluk düşük), denizlerde ise kütle fazlalığı (yoğunluk fazla) ile birbirlerini dengelerler. Son yıllarda, jeolojik açıdan kıtaların kayması (Levha Tektoniği) konusu yerkürenin oluşum mekanizmasına daha mantıklı açıklamalar getirmektedir. Elde edilen veriler kabuk sismolojisi ile de desteklenmektedir.

Geçen yüzyìl ortalarìnda Hindistan'da ve Güney Amerika'da yapılan jeodetik çalışmalar sırasında Himalayalar ile And Dağları'nda çekim kuvvetinin beklenenden az olduğu saptanmıştır. Bu bulgulardan hareketle değişik izostasi kuramları ortaya atılmıştır.

(1)- Pratt-Hayford Kuramı: Denge kuramıdır. Taban üzerine oturan kolonların yoğunlukları ile kalınlıkları arasında bir uyum vardır. Bu kolonlar yüzey üzerine eşit basınç yaparlar.

(2)- Airy-Heiskanen Kuramı: Lokal yüzme kuramıdır. Burada kolonlar eşit yoğunluktadır (2.67 gr/cm3) ve yoğunluğu 3.27 gr/cm3 olan taban üzerinde yüzmektedir. Yüksek dağların daha derin kökleri vardır.

(3)- Vening-Meiness Kuramı: Rejyonel yüzme kuramıdır. Ikinci kuramdaki kök kısmını rejyonel bir seviye olarak alır.

Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye Ol veya Giriş Yap