2007 Deprem yönetmeliğimiz, depremleri hafif , orta ve şiddetli olarak üç guruba ayırmıştır.Yaptığımız yapı hafif şiddetteki bir depremde en ufak bir zarar bile görmemelidir.Orta şiddetteki bir depremde hasar onarılabilir olmaldıır.Şiddetli bir depremde yapıda kalıcı hasarlar olabilir.Sadece yapı göçmesin yeter !
Bu paragraftan olmak üzere karşımıza şiddetli deprem çıkıyor.Şiddetli deprem nedir ?
Şiddetli deprem, orta şiddetli deprem ve hafif şiddetli deprem tarifi tek bir tarif değildir.Mühendis(inşaat mühendisi) hesap yaparken yönetmeliğe göre bir tasarım depremi bulur ve dizaynını yapar.İşte bu tasarım depremi şiddetli depreme takabül eder.Ancak ülkemizde, değişik deprem bölgelerinin herbiri için, ayrı bir şiddetli deprem tanımı yapılabilir.Mesela 1.derece deprem bölgesinde 0.40xg yer ivmesine takabül eden deprem şiddetli depremdir. 2.derece deprem bölgesinde 0.30xg yer ivmesine tekabül eden deprem şiddetli depremdir. 3.derece deprem bölgesinde 0.20xg yer ivmesine takabül eden deprem şiddetli depremdir. 4.derece deprem bölgesinde ise 0.10xg yer ivmesine takabül eden deprem şiddetli depremdir.Buradan anlıyoruz ki mühendis şiddetli deprem tanımını her bölge için ayrı degerlendirmelidir.Bir bölge için şiddetli deprem sınıfına giren bir deprem , diğer bölge için birşey ifade etmeyebilir.Mesela dördüncü deprem bölgesinde 0.10 xg yer ivmesine tekabül eden bir deprem o bölge için önemldiir.Şiddetli depremdir.Çünkü yapılar o ivme baz alarak projelendirilmiştir.Ama 0.10xg yer ivmesine sahip bir deprem 1.deprem bölgesinde meydana gelirse yapılar için bişey ifade etmez.Çünkü birinci derece deprem bölgesindeki yapılar 0.40xg yer ivmesine sahip depreme göre dizayn edilmişlerdir.Bu tanımdan da anlaşılacagı üzere, şiddetli deprem kavramı bölgelere göre değşen bir olgudur.
1.derece deprem bölgesinde 0.40xg yer ivmesine sahip deprem şiddetli deprem demiştik.Buradan yola çıkarak 1.derece deprem bölgesi için 0.30xg yer ivmesine sahip depremi orta şiddetli ve 0.20xg yer ivmesine sahip depremide hafif şiddetli olarak tanımlamak yanlış olmaz.Aynı tanımlamalar diğer deprem bölgeleri içinde yapılabilir.Birde 2 .derece deprem bölgesi için tanımlayalım.2.derece deprem bölgesinde 0.30xg yer ivmesine sahip deprem şiddetli depremdir.Bu bölgede 0.20 xg yer ivmesine sahip deprem orta şiddetli ve 0.10xg yer ivmesine sahip deprem hafif şiddetli olarak düşünülebilir.
Mühendis olarak(inşaat mühendisi), tasarım depremimiz neyse onun şidddetli depreme tekabül ettiğini bilmemiz gerekir.Hesaplarımızda şiddetli depremde binamızın büyük zarar görecegini kabul ediyoruz.Binamızı zarar görmesai için tasarlıyoruz.Ama asla yıkılmayacak !.Bu nokta önemli.Vatandaşıda kandırmamak gerekir.Dpremde bişey olmaz, taş gibi bina demek doğru olmaz.Yaptığımız hesap yönetmeliğe uygunsa, şiddetli deprem olduğnda yapımız esaslı bir hasar görecektir.Ama yapımızın esaslı hasar görmesi bizim kötü mühendis olduğumuz anlamına gelmez.Tam tersi görevini yapmış mühendis sınıfına gireriz.Çünkü öngörümüz neyse depremden sonra gerçekleşiyor ama can kaybı olmuyor.Aklınıza şu gelebilir:O zaman neden binamız zarar görsün diye projelendiriyoruz. ?Cevap ekonomik sebepler.Eğer binanız hiç zarar görmesin derseniz R=1 ALIR HESABINIZI YAPARSINIZ.Binanız zarar görmez.Ama kesitleri donatıları düşünün.Oturun bir deneyinR=1 alıp proje yapın.
Son oalark şunu belirtmek gerekir.Yönetmeliğe göre yaptığımız binada can kaybı ihtimalide vardır.Çünkü aldığımız tasarım momenti 50 yılda aşılma olasılığı %10 olan depreme göredir.Daha büyük bir deprem olursa ki bu olasılık içindedir yapı tamamen çöker can kaybı meydana gelir.Ama istisnalar kaideyi bozmaz.Hiç kimse size yönetmeliğe uygun bina yaptığınızda ve yönetmelikten daha buyuk ivmeye sahip depremde bina çöktüğünde hesap soramaz.Hesap sorsada cevabımız hazırdır.Mydana gelen deprem tasarım depreminden fazla dolayısıyle benim suçum değil.....
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
0 541 973 01 51
Benzer Başlıklar (3)
30 Ekim 2014, 20:23:36