Bu bölümde süneklik ve kırılma türleri üzerinde durulacaktır Depreme dayanaklı yapı tasarımında istenen özellikler aşşağıdaki gibi sıralanabilir;
1)
Yeterli Dayanım
2)
Yeterli Rijitlik
3)
Yüksek Süneklilik
4)
Yüksek Stabilite
5)
Yüksek Hiperstatiklik
6)
Yüksek Sönüm
Süneklilik;Genel anlamda defermasyonda önemli bir azalma olmadan büyük defermasyon yapabilme yetenediğidir.
Sünekliliği 3 adımda ele alabiliriz.
1)Malzeme Sünekliliği
2)Kesit Eleman Sünekliliği(Momen Eğrilik İlişkisi)
3)Sistem Sünekliliği
Moment-Eğrilik İlişkisi
Eksenel Yük Değerlerine Göre Bir Kolonun Moment Eğrilik ilişkisi
Şekilde de görüldüğü gibi A kolonu yüksek eksenel yük aldtında B kolonu düşük eksenel yük altındadır.A'nın gevrek B'nin sünek olduğu açıkca görülmektedir.
NOT:Peki moment eğrilik ilişkileri bizim için neden önemlidir.Moment eğrilik grafiği altındaki alan bize enerji yutabilme kapasitesini vermektedir.Yapımızın ayakta durması için yapının deprem kuvvetleri altında yeteri kadar enerji yutabilmesi gerekmektedir.
Yukarıdan açıkca görüldüğü gibi kesitleri sünek tasarlamamız ve gevrek kırılmayı önlememiz gerekmektedir.Kirişlerde
Donatıyı Sınırlayarak Sünek Davranış yapmamız mümkündür.
Kolon için aynı şey söylenemez,eksenel yükü düşürerek sünek davranışa ulaşabilmek yüksek maliyet isteyecektir.Bu konuda cömert davranmamız gerektiğini düşünüyorum böyle bir durumumuz yoksa sık donatılarla ve etriyelerle sünekliğe ulaşmaya çalışmalıyız.
Kırılma türlerini 3 türe ayırabiliriz;
1)Denge Altı
2)Denge Üstü
3)Dengeli kırılma
Ecu=Betonun Kopma Dayanımı
Ec =Betonun Kopması
Esu=Çeliğin Akma Dayanımı
Es =Çeliğin Akması 1)Denge Altı KırılmaBurada çelik akma noktasına geldiğinde beton kopmuştur.
Basınç Kırılması2)Denge Üstü Kırılma
Burada çelik akmıştır ve beton kırılma dayanımına gelmiştir.
Çekme Kırılması2)Dengeli KırılmaBurada betonun en dış lifi ezilirken çelik akmaya başlamıştır.
Basınç Kırılması olarak geçer ve gerçekte pek mümkün değildir.
SONUÇSonuç olarak istenilen tasarım sünek tasarım çekme kırılmasıdır.Bu tasarımın istenmesinin sebebi yük altında defermasyon yapabilme gözle görebilme kısıtlıda olsa önlem alabilmektir.Gevrek kırılma gibi ani bir kırılma türü istenmemektedir.
« Son Düzenleme: 07 Mayıs 2017, 22:28:55 Gönderen: erhanbaytak »
Fatih BAYRAK (M. Sc.)
Istanbul Technical University - Structural Engineering (PhD.)
osmanfatihbayrak@gmail.com
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor
Üye Ol veya
Giriş Yap