Beton ve Beton Teknolojisi/Yrd. Doç. Dr. Osman Şimşek (KARGO ALICIYA AİTTİR)
Ayrıntılı Bilgi İçin: leventdinay@hotmail.comUzun yıllar Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesinde "Beton ve Beton Teknolojisi" konusunda ders veren ve döner sermaye aracılığı ile birçok beton kalite kontrol raporu hazırlayan yazar, gözden geçirilmiş ve genişletilmiş 5. baskını yapan kitapta, Beton teknolojisindeki son gelişmeleri, deneysel çalışmalarda elde edilen bilgileri, beton ve betonu meydana getiren elemanlar konusundaki bilgi ve tecrübelerini bu kitapla okuyuculara aktarmaya çalışılmıştır.
Son yıllardaki inşaat sektöründeki hızlı gelişmelerden dolayı yapı ile ilgili malzemelerde de hızlı bir değişim ve gelişim söz konusudur, inşaat işlerinde en çok kullanılan malzeme olan "beton" da en çok gelişen malzemelerin başında gelmektedir. Betonda dayanım özelliği kadar, estetik, ekonomiklik, permeabilite, elastiklik gibi nitelikler de aranmaya başlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda betonunu üretimi endüstrileşmekte ve daha ekonomik hale gelmesine uğraş verilmektedir.
Kitap, ilgili bölümlerin öğrencilerine hitap etmesinin yanında, inşaat sektörünün her kademesinde görev alan teknik elemanlara ve konuyla ilgilenenlere de uygulanmış deneyler eşliğinde açıklayıcı bilgiler vermektedir.
Konu Başlıkları
Beton Çeşitleri
Beton Bileşim Elemanları
Betondan Beklenilen Özellikler
Beton Özelliklerine Etki Eden Faktörler
Beton Üretimi
Beton Tasarımı ve Karışım Hesabı
Beton Hazırlanma Parametreleri
Beton Karışımı Tasarım Kriterleri
Beton Karışım Hesabı (TS 802–2009)
Örnek Karışım Hesapları
Deneyleri (Çimento, Agrega, Taze ve Sertleşmiş Beton Deneyleri)
İçindekiler
Beşinci Baskıya Önsöz 5
Dördüncü Baskıya Önsöz 7
Şekiller Listesi 19
Tablolar Listesi 23
Resimler Listesi 25
1. GİRİŞ 27
1.1. Betonun Tanımı ve Tarihçesi 28
1.2. Betonla İlgili Terimler 30
2. BETON ÇEŞİTLERİ 33
2.1. Yoğunluklarına Göre Betonlar 33
2.1.1. Hafif Betonlar 33
2.1.1.1. Doğal ve Yapay Hafif Agrega İle Üretilen Betonlar 34
2.1.1.2. Kimyasal Katkı Maddesiyle Üretilen Hafif Betonlar 35
2.1.2. Normal Betonlar 35
2.1.3. Ağır Betonlar 36
2.2. Basınç Dayanımlarına Göre Betonlar 36
2.3. Üretildikleri Yerlere Göre Betonlar 38
2.3.1. Şantiye Betonu 38
2.3.2. Santral Betonu 38
2.4. Özel Betonlar 40
2.4.1. Püskürtme Beton 40
2.4.1.1. Kuru Sistem 41
2.4.1.2. Yaş Sistem 41
2.4.1.3. Yaş ve Kuru Sistemin Karşılaştırılması 41
2.4.1.4. Püskürtme Betonda Çimento ve Katkı Maddesi Kullanımı 42
2.4.1.5. Püskürtme Beton İçin Yüzey Hazırlama 43
2.4.1.6. Püskürtme Beton Uygulama Tekniği 43
2.4.1.7. Püskürtme Betonda Geri Sıçrama Ve Beton Kaybı 45
2.4.1.8. Püskürtme Betonun Özelliği 47
2.4.1.9. Püskürtme Betonun Kullanım Alanları 48
2.4.2. Lifli Beton 50
2.4.2.1. Lifli Betonun Özellikleri 55
2.4.2.2. Lifli Betonun Üretimi 57
2.4.2.3. Lifli Betonun Karışım Esasları 57
2.4.2.4. Karışımda Dikkat Edilecek Esaslar 59
2.4.2.5. Lifli Betonun Kullanım Alanları 60
2.4.3. Ferrocement Beton(Ferro Beton) 63
2.4.4. Vakumlu Beton 65
2.4.4.1. Vakumlu Betonlama Sistemi 65
2.4.4.2. Vakumlu Betonun Genel Özellikleri 66
2.4.5. Silindirle Sıkıştırılmış Beton (SSB) 69
2.4.5.1. SSB ve Normal Betonun Karşılaştırılması 69
2.4.5.2. SSB Bileşenleri 71
2.4.6. Reaktif Pudra Betonu 71
2.4.6.1. RPB da Kullanılan Malzemeler Ve Üretimi 72
2.4.6.2. RPB Kullanım Alanları 74
2.4.7. Kendiliğinden Yerleşen Beton 76
2.4.7.1. KYB’ nin Tasarımı 77
2.4.7.2. KYB’ nin Kullanım Alanları 78
2.4.7.3. Kendiliğinden Yerleşen Taze Beton Özellikleri 79
2.4.8. Yapı Elemanının Özelliğine Göre Üretilen Betonlar 82
3. BETON BİLEŞİM ELEMANLARININ ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ 85
3.1. Çimentolar 85
3.1.1. Çimento ve İlgili Terimler 86
3.1.2. Çimento Çeşitleri 87
3.1.2.1. Portland Çimentoları (CEM I) 90
3.1.2.2. CEM II Çimentosu Çeşitleri 92
3.1.2.3. CEM III Çimentosu Çeşitleri 94
3.1.2.4. CEM IV Çimentosu Çeşitleri 94
3.1.2.5. CEM V Çimentosu Çeşitleri 94
3.1.3. Çimentoların Genel Özellikleri 94
3.1.4. Çimentoların Depolanması 98
3.2. Beton Karma Suyu ve Temas Suyu 99
3.3. Katkı Maddeleri 102
3.3.1. Beton Kimyevi Katkı Maddeleri 102
3.3.1.1. Kimyasal Katkı Kullanımı 105
3.3.1.2. Priz Hızlandıran Veya Geciktiren Katkılar 106
3.3.1.3. Antifriz, Priz Hızlandırıcı, Su Azaltıcı, Akışkanlaştırıcı Özellik Gösteren Katkılar 107
3.3.1.4. Hava Sürükleyici Katkılar 108
3.3.1.5. Su Azaltıcı ve Akışkanlık Kazandırıcı Katkılar 109
3.3.1.6. Betonda Su Geçirimsizlik Katkısı 110
3.3.1.7. Betonu Genleştirerek Çekme Ve Büzülme Önleyici Toz Katkılar 111
3.3.1.8. Betondaki Donatının Korozyon Hızını Yavaşlatan Katkılar 111
3.3.1.9. Düşük Çökmeli (Slump’lı) Beton Katkıları 112
3.3.1.10. Hafif Beton Elemanları İçin Köpük Yapıcı Katkılar 112
3.3.1.11. Kendiliğinden Yerleşen Beton İçin Hiper Akışkanlaştırıcı Katkılar 113
3.3.1.12. Yüksek Oranda Su Azaltıcı, Süper Akışkanlaştırıcı Beton Katkısı 114
3.3.2. Puzolanik Katkılar 115
3.3.2.1. Uçucu Kül 116
3.3.2.2. Silis Dumanı 121
3.3.2.3. Pirinç Kabuğu ve Buğday Sapı Külü 127
3.3.2.4. Doğal Puzolanlar 128
3.4. Agrega 128
3.4.1. Agregalarla İlgili Terimler 129
3.4.2. Agregaların Özellikleri 132
3.4.2.1. Agreganın Fiziksel Özellikleri 132
3.4.2.2. Agreganın Mekanik Özellikleri 138
3.4.3. Agregaların Sınıflandırılması 139
3.4.3.1. Elde Ediliş Şekillerine Göre 139
3.4.3.2. Yoğunluklarına Göre 141
3.4.3.3. Tane Boyutlarına Göre 142
3.4.3.4. Tane Şekline Göre 144
3.4.3. 5. Yüzey Dokusuna Göre 145
3.4.3.6. Jeolojik Orijinlerine Göre 145
3.4.3.7. Mineralojik Yapısına Göre 145
3.4.4. Agrega Yüzey Şekli ve Biçimi 146
3.4.5. Agregada Bulunabilecek Zararlı Madde ve Taneler 147
3.4.5.1. Agregalarda Organik Maddelerin Bulunması 147
3.4.5.2. Agregalarda Kil ve Silt Bulunması 148
3.4.5.3. Çok İnce Malzemenin Kalitesi 149
3.4.5.4. Agregalarda Sağlam Olmayan Maddelerin Bulunması 150
3.4.5.5. Sülfatların Varlığı 151
3.4.5.6. Agrega–Alkali Reaksiyonu Oluşturan Maddeler 151
3.4.6. Agrega Granülometrisi 152
3.4.6.1. Granülometri Bileşimi İle Su Miktarı Arasındaki Bağıntı 152
3.4.6.2. Sürekli Granülometri – Yüksek Kompasite İlişkisi 154
3.4.6.3. Granülometri ile İşlenebilme Özelliği Arasındaki Bağıntı 155
3.4.6.4. Granülometrinin Saptanması 155
3.4.6.5. Granülometri Eğrileri 157
4. BETONDAN BEKLENİLEN ÖZELLİKLER 159
4.1. İşlenebilme 159
4.1.1. Taze Betonun Tanımları 160
4.1.2. Taze Betonun Kıvamı 160
4.1.3. Taze Betonun Reolojisi 162
4.2. Basınç Mukavemeti 163
4.2.1. Betonun Kalitesinin Belirlenmesinde Basınç Dayanımının Kullanılması 166
4.2.1.1. Kalite Kontrol İçin Tahribatlı (Karot Alınması) Metot 166
4.2.1.2. Kalite Kontrol İçin Karot Adetinin Belirlenmesi 167
4.2.1.3. Karot Alımı Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 167
4.2.2. Betonun Yerinde Denetiminin Amacı 168
4.3. Dayanıklılık (Dürabilite) 168
4.3.1. Hava Şartlarına Dayanıklılık 169
4.3.2. Kimyevi Tesirlere Karşı Dayanıklılık 170
4.3.3. Erozyona Karşı Dayanıklılık 172
4.3.4. Islanma–Kurumaya Karşı Dayanıklılık 172
4.3.5. Ateşe Karşı Dayanıklılık 172
4.3.6. Asitlere Karşı Dayanıklılık 173
4.3.7. Pis Sulara Karşı Dayanıklılık 173
4.3.8. Sülfat Etkilerine Karşı Dayanıklılık 174
4.3.9. Deniz Suyuna Karşı Dayanıklılık 176
4.3.10. Betonun Alkali–Silika Reaksiyonuna Karşı Dayanıklılığı 177
4.3.10.1. Reaktivitesi Düşük Agrega Kullanılması 177
4.3.10.2. Reaktivitesi Normal Agrega Kullanılması 177
4.4. Aşınma ve Çarpmaya Karşı Mukavemeti 177
4.5. Permeabilite (Geçirimlilik) 178
4.6. Hacim Değişimi (Rötre) 180
4.6.1. Taze Beton( Rötre) Çatlakları 180
4.6.1.1. Hidrolik (Kuruma) Rötre 181
4.6.1.2. Termik Rötre 181
4.6.1.3. Plastik Rötre (Büzülme) Çatlakları 182
4.6.1.4. Oturma Çatlakları 183
4.6.2. Kısıtlanmış Rötre 184
4.6.3. Yaşlanmış Beton (Rötre) Çatlakları 184
4.6.4. Karbonlaşma Rötresi 184
4.6.5. Betonda Rötreye Karşı Alınacak Önlemler 186
4.6.6. Çatlakların Onarılmasıyla İlgili Öneriler 186
4.7. Elastisite 189
5. BETON ÖZELLİKLERİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER 191
5.1. Çimentonun Etkisi 192
5.2. Agreganın Etkisi 193
5.3. Suyun ve Havanın Etkisi 194
5.3.1. Karışım Suyunun Etkisi 195
5.3.2. Temas Sularının Etkisi 195
5.3.2.1. Saf Suyun Etkisi 195
5.3.2.2. Asitlerin Etkisi 196
5.3.2.3. Sudaki İyonların Etkisi 197
5.3.2.4. Karbondioksit Etkisi 198
5.3.2.5. Karbonatlaşma Derinliği Etkisi 199
5.3.2.6. Betondaki pH Değerinin Etkisi 199
5.3.2.7. Oksijen Difüzyonunun Etkisi 199
5.3.2.8. Deniz Suyunun Etkisi 200
5.4. Su–Çimento Oranı (S/Ç) 200
5.5. Diğer Faktörler 201
6. BETON ÜRETİMİ 203
6.1. Hazır Beton 203
6.1.1. Hazır Beton Santralı 204
6.1.2. Hazır Beton Hazırlanma Parametreleri 205
6.1.3. Hazır Betonda Uygunluk Kontrolü 207
6.1.4. Hazır Beton Siparişinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 207
6.1.5. Hazır Betonun Taşınması 208
6.2. Şantiyede Üretilen Beton 209
6.2.1. Normal Şartlar Altında Betonun Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları 209
6.2.1.1. Malzemenin Hazırlanması 210
6.2.1.2. Betonun Taşınması 211
6.2.1.3. Betonun Dökümü Öncesi Yüzey Hazırlıkları 211
6.2.1.4. Taze Betonun Yerine Dökümü 212
6.3. Betonun Yerleştirilmesi ve Sıkıştırılması 213
6.3.1. Betona Vibratör Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 216
6.3.2. Betonda Yüzey Bitirme İşlemi 217
6.4. Anormal Hava Koşullarında Betonun Yapımı ve Dökümü 217
6.4.1. Soğuk Hava Koşullarında Alınması Gereken Önlemler 218
6.4. 2. Sıcak Hava Koşullarında Alınması Gereken Önlemler 219
6.5. Betonun Korunması ve Kür 222
6.5.1. Betonun Korunması 222
6.5.2. Betonun Kür Edilmesi 223
6.5.2.1. Buhar Kürü 223
6.5.2.2. Su Kürü ve Islak Örtü İle Kapatma 223
6.5.2.3. Plastik Örtülerle Hava İle Temasını Kesme 224
6.5.2.4. Özel Kür Teknikleri 224
7. BETON TASARIMI ve KARIŞIM HESABI 225
7.1. Beton Hazırlanma Parametreleri 225
7.2. Beton Karışımı Tasarım Kriterleri 231
7.2.1. İşlenebilme Özelliği 231
7.2.2. Kıvam (Viskozite, Geçiş Yeterliliği ve Ayrışma Direnci) 231
7.2.3. Dayanım 232
7.2.4. Dayanıklılık 233
7.2.5. Birim Hacim Kütle 233
7.2.6. Çimento Hidratasyon Isısı 233
7.3.Tasarlanmış Betonun Uygunluk Kontrolü 233
7.3.1. Numunelerin Alınması ve Deney Planlaması 233
7.3.2. Beton Basınç Dayanımının Uygunluk Kontrolü 234
7.4. Beton Karışım Hesabı (TS 802/2009) 235
7.4.1. Karışım Hesabının Amacı 235
7.4.1.1. Başlangıç Deneyleri 235
7.4.2. En Büyük Tane Büyüklüğünün Seçilmesi 236
7.4.3. Tane Dağılımının Seçilmesi 237
7.4.5. Pompa ile Dökülecek Betonlar İçin Farklı Agrega Sınıfları İle Oluşturulan Agrega Tane Dağılım Eğrilerine Ait Sınırlar 238
7.4.6. Tane Sınıfının Seçilmesi 240
7.4.7. Su/ Çimento Oranı Seçimi 241
7.4.8. Hava Miktarının Seçilmesi 245
7.4.9. Kıvamın Seçilmesi 246
7.4. Örnek Karışım Hesapları 246
8. DENEYLER 267
8.1. ÇİMENTO DENEYLERİ 267
8.1.1. Çimentonun Kıvam Suyu ve Priz Süresi Tayini(TS EN 196–3) 268
8.1.1.1. Deneylerin Tanımı ve Amacı 268
8.1.1.2. Deneylerde Kullanılan Aletler ve Malzemeler 268
8.1.1.3. Kıvam Deneyinin Yapılışı 269
8.1.1.4. Priz Başlama ve Sona Erme Süresinin Tayinin Yapılışı 270
8.1.2. Dayanım Tayini Deneyleri (TS EN 196–1) 271
8.1.2.1. Deneyin Amacı 271
8.1.2.2. Deneyde Kullanılan Aletler 271
8.1.2.3. Numune Üretiminde Kullanılan Malzemeler ve Karışım Oranları 272
8.1.2.4. Harcın Hazırlanması 273
8.1.2.5. Eğilmede Çekme Mukavemeti 273
8.1.2.6. Basınç Mukavemeti 274
8.2. AGREGA DENEYLERİ 274
8.2.1. Agregadan Numune Alma Metotları 275
8.2.1.1. Numune Almanın Amacı 275
8.2.1.2. Numune Almada Kullanılan Aletler 275
8.2.1.3. Numune Bölücü Yardımıyla Numunenin Azaltılması 275
8.2.2. Agrega Tane Büyüklüğü Dağılımı (TS EN 933–1) 276
8.2.2.1. Deneyin Amacı 276
8.2.2.2. Deneyde Kullanılan Aletler 276
8.2.2.3. Deneyin Yapılışı 277
8.2.3. Çok İnce(filler) Malzemenin Görünür Yoğunluğunun Gaz Yağında Belirlenmesi (TS EN 1097–3) 278
8.2.3.1. Deneyin Amacı 278
8.2.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler 278
8.2.3.3. Deneyin Yapılışı 279
8.2.4. Agrega Parçalanma Direncinin Tayini İçin Los Angeles Metodu (TS EN 1097–2 ASTM C 131) 280
8.2.4.1. Deneyin Amacı 280
8.2.4.2. Deneyde Kullanılan Aletler 280
8.2.4.3. Deneyin Yapılışı 281
8.2.5. Tane Yoğunluğu ve Su Emme Oranının Tayini (TS EN 1097–6) 282
8.2.5.1. Deneyin Amacı 282
8.2.5.2. Deneyle İlğili Tanımlar 282
8.2.5.3. Deneyde Kullanılan Alet ve Malzemeler 283
8.2.5.4. Deney Metotları 284
8.2.5.4.1. Tel sepet metodu 284
8.2.5.4.2. Piknometre Metodu 286
8.2.5.4.3. Piknometre Metodu 0,063–4 mm Tane Boyutu İçin 288
8.2.6. İnce Tanelerin Tayini – Metilen Mavisi Deneyi (TS EN 933–9) 290
8.2.6.1. Deneyin Amacı 290
8.2.6.2. Deneyde Kullanılan Alet, Malzeme ve Özellikleri 291
8.2.7.4. Deney İçin Malzemelerin Hazırlanması 292
8.2.6.5. Deneyin Yapılışı 293
8.2.6.6. Hesaplamalar 294
8 3. TAZE BETON DENEYLERİ 295
8.3.1. Taze Betondan Numune Alma Metotları (TS EN 12350–1) 295
8.3.1.1. Numune Almanın Amacı 295
8.3.1.2. Numune Alınmasında Kullanılan Aletler 296
8.3.1.3. Numune Alma İşleminin Yapılışı 296
8.3.1.4. Taze Beton Uygunluk Kontrolü 296
8.3.2. Taze Beton Kıvam Deneyi–Çökme Metodu (TS EN 12350–2, ASTM C 143) 297
8.3.2.1. Deneyin Amacı 297
8.3.2.2. Deneyde Kullanılan Aletler 297
8.3.2.3. Deneyin Yapılışı 298
8.3.3. Taze Beton Kıvam Deneyi–Ve Be Metodu (TS EN 12350–3, BS 1881) 299
8.3.3.1. Deneyin Amacı 299
8.3.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler 299
8.3.3.3. Deneyin Özü 301
8.3.3.4. Deneyin Yapılışı 301
8.3.4. Taze Betonun Hava Miktarının Tayini (TS EN12350–7, ASTM C 123) 303
8.3.4.1. Deneyin Amacı 303
8.3.4.2. Deneyde Kullanılan Aletler 303
8.3.5. Sertleşmiş Basınç Dayanımı İçin Deney Numunelerinin Yapımı (TS EN 12390–2, BS 1881–2) 305
8.3.5.1. Kullanılan Kalıpların Boyutları 305
8.3.5.2. Kalıpların Hazırlanması ve Betonun Kalıplara Doldurulması 305
8.3.5.3. Betonun Sıkıştırılması 305
8.4. SERTLEŞMİŞ BETON DENEYLERİ 307
8.4.1. Beton Basınç Dayanımı Tayini(TS EN 12390–3) 308
8.4.1.1. Deneyin Amacı 309
8.4.1.2. Deneyde Kullanılan Aletler 309
8.4.1.3. Deneyin Yapılışı 309
8.4.2. Betonun Eğilmede Çekme Dayanımı Tayini (TS EN 12390–5 ve ASTM C 78) 311
8.4.2.1. Deneyin Amacı 311
8.4.2.2. Deneyde Kullanılan Aletler 311
8.4.2.3. Deneyin Yapılışı 311
8.4.3.3.1. Üçte Bir Noktalarından Yüklenmiş Basit Kiriş Metodu 311
8.4.2.3.2. Orta Noktasından Yüklenmiş Basit Kiriş Metodu 313
8.4.3. Beton Deney Numunelerinin Yarmada Çekme Dayanımı Tayini (TS EN 12390–6, ASTM C 496) 313
8.4.3.1. Deneyin Amacı 313
8.4.3.2. Deneyde Kullanılan Aletler 313
8.4.3.3. Deneyin Yapılışı 314
8.4.4. Basınç Altında Su İleme Derinliği Tayini (TS EN 12390–8) 314
8.4.4.1. Deneyin Amacı 314
8.4.4.2. Deneyde Kullanılan Aletler 314
8.4.4.3. Deneyin Yapılışı 315
8.4.5. Sertleşmiş Betondan Tahribatlı Metot ile Numune Alınması (TS EN 13791) 316
8.4.5.1. Deneyin Amacı 316
8.4.5.2. Genel Kurallar 316
8.4.5.3. Deneyde Kullanılan Aletler 317
8.4.5.4. Deney Uygulama Yeri, Ölçüm Yeri ve Sayısı, Ölçüm Yerlerinin Durumu 318
8.5. TAHRİBATSIZ METOTLARLA TEST YÖNTEMLERİ 321
8.5.1. Windsor Probe Test Yöntemi 321
8.5.2. Rezonans Frekans Metodu 325
8.5.3. Pin Penetrasyon Test Yöntemi 326
8.5.4. Pull–Off Test Yöntemi 327
8.5.4.1. Yapışma Dayanımının Çekip Koparma (Pull–Off) Metoduyla Tayini (TS EN 1542) 327
8.5.4.1.1. Deneyde Kullanılan Aletler ve Tanımlar 327
8.5.4.1.2. Deneyin Yapılışı 328
8.5.4.1.3. Deneyin Uygulanması 328
8.5.5. Pull–Out Test Yöntemi 331
8.5.6. Beton Yüzey Sertliği Yolu ile Yaklaşık Basınç Dayanımı (Schmidt Beton Test Çekici ile Tahribatsız Deney) 332
8.5.6.1. Deneyin Amacı 332
8.5.6.2. Deneyde Kullanılan Aletler 332
8.5.6.3. Genel Uygulama Alanı 334
8.5.6.4. Test Sonuçlarını Etkileyen Faktörler 335
8.5.6.5. Deneyin Yapılışı 337
8.5.7. Betonda Ultrases Hızı ile Ölçüm (ASTM C 597) 339
8.5.7.1. Deneyin Amacı 339
8.5.7.2. Deneyde Kullanılan Aletler 339
8.5.7.3. Deneyin Yapılışı 339
8.5.8. Birleşik Metot 341
Kaynaklar 343
Kavram Dizini 355
Yazarın Özgeçmişi 360
SATIŞTA OLAN DİĞER KİTAPLARIM
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor
Üye Ol veya
Giriş Yap