Merhaba, TBDY 2016 tarihinde taslak olarak yayınlanmış üzerine tartışmalar devam etmekde fakat üç aşağı beş yukarı taslak üzerine yayınlacaktır. Yeni yönetmelikte bizleri yeni tanımlar ve kavramlar karşılamakta yahu daha TDY 2007'yi öğrenemedik derken TBDY 2016 çok kapsamlı çıktı karşımıza. Üniversitelerde yayınlanacak olan yönetmelikle ilgili seminer konferanslar sürsede yeterli düzeyde olduğunu düşünmüyorum. Özel sektör hatta devlet kurumları TDY2007'ye bu kadar uzakken (tasarımı yapılan yapılar ortada) TBDY 2016'ya balıklama atlamak çok tehlikeli olacağı aşikardır. Bilenler bilmeyenlere bildiklerini anlatmalı uslunce dilimiz yettiğince ivme hesabını karşılaştırmalı tartışalım. (Eksik yanlış varsa lütfen söyleyiniz).
Öncelikle TDY 2007 için taslak yönetmeliğin özel durumu diyebiliriz. Çünkü yeni karşılaştığımız kavramlar TDY 2007 de mevcut olmasına karşın tanım yapmadığı için bize çok farklı gelmekte örnek olarak "dayanım fazlalığı katsayısı" karşımıza çıkarken TDY 2007'de zaten 1,5 almamız gibi.
TDY 2016 da karşımıza ilk olarak deprem düzeyleri kavramı ortaya çıkyor. 4 adet deprem düzeyi yönetmelikde (2.2) şu şekilde açıklanıyor (Resim 1.) ;
Resim 1.
*TDY 2007'de ise (7.8.1) hesapların DD-2 ye göre hesaplandığını belirtmekte fayda var (Resim 2.)
Resim 2.
TDY 2016'ya göre dört deprem düzeyine görek hesap yapılacağı karşımıza çıkıyor. TDY 2007 SPEKTRAL İVME KATSAYISI hesabı, TDY 2016 da HARİTA SPEKTRAL İVME KATSAYILARI VE TASARIM SPEKTRAL İVME KATSAYILARI başlığında yer almakta. TDY 2007 de yaşanan en büyük sıkıntı konumun kendisi 2. derece de yer alırken etrafı 1. veya 3. derece olup nasıl hesap yapılacağı idi. Yeni yönetmelikde ise deprem bölgeleri kavramı (Ao) (Ao değerleri DD-2'ye göre belirlenmiş PGA değerleridir) (PGA:En Büyük Yer İvmesi) olmadığı gözümüze çarpıyor ivme hesabının aşamalarını TDY 2016 havale edip Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor
Üye Ol veya
Giriş Yap adresinden dört deprem düzeyine göre ve yine değişen (ZA,ZB,ZC,ZD ve ZF) zemin sınıflarına ve faya olan mesafeye göre PGA hesabı ve yine yönetmelikde olan spekturum eğrisi hesabı yapıyor (Resim 3,4.)
Resim 3.
Resim 4.
*Örnekteki bölge Ankara Sincan bölgesi olup TDY 2007'ye göre DD-2 için Ao değeri 0.1 olan bölge fakat faya göre yapılan hesapta PGA değeri 0.133 olarak hesaplandı.
* Düşey deprem etkilerininde dahil olduğunu belirtmekde fayda var.
Bina önem katsayıları yine mevcut (TBDY 2016 Tablo 3.1) olup 1.4 (TDY 2007 Tablo 2.3) değeri kaldırılmıştır. Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) kavramı getirilmiştir. DTS, DD-2'de Kısa Periyod Tasarım Spektral İvme Katsayısı (Sds) ve bina önem katsayısı ile belirlenmekte (Resim 5.).
Resim 5.
Belirlediğimiz DTS ile Bina Yükseklik Sınıfı (BYS) bina yükseliğine göre belirleniyor (Resim 6.). Bina yüksekliğinde eklenen şu madde bence çokda yerinde olmuş;
3.3.1.3 – Deprem hesabı bakımından bina yüksekliği HN , 3.3.1.1 veya 3.3.1.2’ye göre tanımlanan bina tabanı’ndan itibaren ölçülen yükseklik olarak tanımlanır. Bu tanımda, çatı döşemesinin üzerinde yer alan asansör makina dairesi ve benzeri küçük kütleli uzantılar dikkate alınmayabilir. (TBDY 2016)
Resim 6.
Tüm gerekli bilgileri belirledikten sonra karşımıza bu sefer duyduğumuz ama çokda kullanmadığımız kavramlar "BİNA PERFORMANS DÜZEYLERİ" karşımıza çıkyor. Yönetmeliğin 3.4 bölümünde detaylı şekilde anlatılıyor oraya havale ediyoruz. Ve performans düzeyine Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımı karşımıza çıkmakda (Resim 7.) İki tasarım yaklaşımı mevcut TBDY 2017;
3.5.2.1 – Bölüm 4’te hesap esasları verilen Dayanıma Göre Tasarım (DGT) yaklaşımı ile Bölüm 5’te hesap esasları verilen Şekil değiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı’nın uygulama kapsamları da Tablo 3.4 ve Tablo 3.5’te verilmiştir. yani Dayanıma Göre Tasarım ve Şekil değiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT).
Resim 7.
İlk başta tablo çok karmaşık görünmekte neyi nasıl seçeceğimiz biraz kafa karıştırmakda deprem düzeyleri ile hesapları en başa itmekte. Karışıklığı ortadan kaldırmak için Tasarımların nasıl yapıldığına göz atmakda fayda olduğunu düşünüyorum Bölüm 4'de DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DAYANIMA GÖRE TASARIMI İÇİN HESAP ESASLARI ve Bölüm 5'de DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN ŞEKİLDEĞİŞTİRMEYE GÖRE DEĞERLENDİRME VE TASARIMI İÇİN HESAP ESASLARI yer almakta. Tekrar tabloya döndüğümüzde ise daha kolay anlaışması için örnek üzerine devam etmek daha kolay olacaktır. (ayrıca seçimimiz için istenirse ileri düzey performas düzeyleri seçebileceğimizi yönetmeklik ifade ediyor (3.5.1) fakat bazı yapılarda ise doğrudan ileri performans düzeylerini zorunlu kılıyor.)
*Yukarıda Spekturum Grafiği ve hesapları Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor
Üye Ol veya
Giriş Yap adresinden yapılmış olan yapıyı ele alalım; Yapımız ankara sincan'da Hmax=25 m olan konut tipidir. Bina Önem Katsayısı (I) 1.0. yani BKS=3.
Sds = 0.476 olarak hesaplanmış yönetmelik tablo 3.2 den DTS=3 olarak seçilmekte.Yine yönetmelik tablo 3.3'den Hn=25 mt olduğu için BYS=6 olmakda. Yönetmelik tablo 3.4 (a) dan DTS=3 olduğu için bizden sadece DD-2 için hesap istemekte ve tasarım yaklaşımı için DGT seçilmekte yani bölüm 4 kuralları uygulanacaktır.
(Resim 8.)
Resim 8.
Yeni yönetmelik çok ciddi çalışıldığı ortadır. Fakat TDY 2007'ye göre çok zorluyacağı aşikardır. Ayrıca min C25 ve kolon boyutuda dar kenar min 30 cm olması ekonomik olarak ciddi sıkıntı getirecek gibi.