Uluslararası Uzay İstasyonu
Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ, İngilizce: International Space Station (ISS)), alçak Dünya yörüngesine yerleştirilmiş bir uzay üssü, başka bir tabirle üzerinde yaşanabilen yapay bir uydudur. Bir araya getirilen modüllerin birleştirilmesiyle inşa edilmiş olan istasyonun ilk kısmı 1998 yılında fırlatılmıştır. İstasyon temel olarak basınçlı modüller, destekleyici dış iskelet ve güneş panellerinden meydana gelmektedir. Dünya yörüngesinde bulunan en büyük yapay uydudur. Uygun saatlerde yeryüzünden bakıldığında çıplak gözle görülebilmektedir.
ABD, kendi yürütmekte olduğu Freedom isimli uzay istasyonu projesininin yüksek maliyetiyle başa çıkabilmek için 1984 yılında Avrupa Uzay Ajansı'nı projeye katkıda bulunması için davet etmiştir. Ardından 1993 yılında SSCB'nin dağılması ile birlikte ABD ile Rusya ortak bir kararla Freedom ve Mir-2 projelerini birleştirmişlerdir. Uluslararası Uzay istasyonu, bu iki projenin birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Parçalar yörüngeye ABD uzay mekikleri ve Rus soyuz roketleri kullanılarak gönderilmiştir.
ABD'nin bütçe arttırımına gitmesi sonucunda istasyonun görev süresi 2020 yılından 2024 yılına kadar uzatılmıştır, 2028 yılına uzatılması ise muhtemeldir.Şu an projeye destek vermekte olan ve 2020 yılına kadar projeye destek vereceklerini açıklayan Rusya, Almanya, Fransa, Japonya ve Kanada gibi ülkelerin bu uzatmalı bütçeye katkı yapıp yapmayacakları henüz belirsizdir.
Bir mum alevinin dünyadaki görüntüsü(sol) ile düşük yerçekimi ortamındaki(UUİ)halinin(sağ) karşılaştırılmasıUUİ, deneyler için uzay ortamı ve düşük yerçekimi ortamı sağlayan bir laboratuvar merkezidir. Mürettebatın biyoloji, fizyoloji, fizik, kimya, astronomi, meteoroloji ve daha birçok dalda deneyler yapmasına olanak verir. İstasyon ayrıca Ay ve Mars görevlerinde kullanılması planlanan ekipman ve sistemlerin, kullanım öncesi uzayda test edilmeleri için çok uygun bir ortam sağlar.
ISSUUİ, bugüne kadar 15 farklı milletten astronot ve kozmonota ev sahipliği yapmıştır. Keşif 1mekiğinin 2 Kasım 2000 tarihinde istasyona varmasından bu yana, uzay mürettebatını 4893 gündür kesintisiz olarak barındırmıştır ve barındırmaya devam etmektedir. Bir önceki rekor, 3644 gün ile Sovyet uzay istasyonu Mir'e aitti.
UUİ, Amerikan Özgürlük İstasyonu, Sovyet/Rusya Mir İstasyonu, Avrupa Kolomb UUİ modülü ve Japon Kibō Japon Deneyleri Modülü gibi birçok istasyon projelerinin ortak sentezinden meydana gelmektedir. Bütçelerdeki kısıtlamalar bu projelerin birleşerek tek birçok uluslu programa dönmesine neden oldu.UUİ projesi ilk olarak 1994 yılında Mekik–Mir programı olarak başladı, ve istasyonun ilk modülü Zarya, Rusya tarafından 1998 yılında uzaya fırlatıldı. Basınçlı modüller, dış kafes sistem ve diğer bileşenler, Amerikan Uzay Mekiği, Rus Proton Roketleri ve Rus Soyuz Roketleri tarafından taşınarak monte edildi.Mayıs 2010 itibariyle istasyon 14 adet basınçlı modül ve kapsamlı bir entegre kafes yapısından oluşmaktadır. İstasyonun Gücü Rus modülünde bulunan küçük 4 adet güneş panaline ilaveten dış kabukda yeralan ve daha büyük olan 16 adet güneş paneli ile sağlanmaktadır. İstasyon 278 km (173 mi) ve 460 km (286 mi) yükseklik arasında bir yörüngeye yerleştirildi ve ortalama 27,743.8 km/h (17,239.2 mph) hızla, yörüngesinde bir günde 15.7 turu tamamlayarak seyir etmektedir.[18]
UUİ programı Birleşik Devletler Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Rus Federal Uzay Ajansı (ROSCOSMOS), Japon Uzay Ajansı (JAXA), Kanada Uzay Ajansı (CSA) ve 10 Avrupa ülkesinin bulunduğu Avrupa Uzay Ajansı (ESA) birlikteliğinde yürütülmektedir. Brezilya Uzay Ajansı (AEB), NASA ile yaptığı ayrı bir anlaşma ile bu ortaklığa katkıda bulunmakta, İtalyan Uzay Ajansı (ASI) ise ESA'nın UUİ projelerine tamamen katıldığı gibi, ayrı olarak da değişik anlaşmalarla katkı sağlamaktadır. Çin hükümeti ise Rus Uzay Ajansı ile birlikte programa destek sağlamak istediğini belirtmiştir.
UUİ'na ilk Keşif 1 görevinden beri 2 Kasım 2000 tarihinden başlayarak insanlı uçuşlar yapılmıştır. 3 kişilik mürettabat kapasitesi, son eklentiler ve gerekli enerjiyi sağlayabilecek yeni güneş hücresi panelleriyle istasyonda, 6 kişiyi çalışabilecek duruma getirmiştir. İstasyon şu ana kadar 16 farklı ülkeden görevli astronotları ve 6 uzay turistini ağırlamış bulunuyor.
İki astronot, Uluslararası Uzay İstasyonu üzerinde bakım çalışması esnasında. Arkada Yeni Zelanda'nın Güney (solda) ve Kuzey (sağda) adaları görülüyor
Uluslararası Uzay İstasyonu'nunDiscovery Uzay Mekiği'nden çekilmiş bir pozu. Arkada ise Hazar Denizi ve Volga Deltası görünüyor
