TBDY 2018 Yönetmeliği: Dayanıma Göre Tasarım ve Performans Analizi
Giriş
TBDY 2018 (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği), performansa dayalı tasarım ilkelerini benimseyerek binaların deprem anında hangi performans düzeyine ulaşması gerektiğini tanımlamaktadır. Yönetmeliğin 4. bölümü, yeni yapılacak binalar için dayanıma göre tasarım (DGT) yaklaşımını öngörmektedir. Bu yaklaşımda, binaların kontrollü hasar (KH) performans düzeyini sağlaması hedeflenir. Bununla birlikte, performans analizi ve dayanıma göre tasarım kavramları arasında farklılıklar bulunur. Bu yazıda, TBDY 2018’in dayanıma göre tasarım ilkeleri ve performans analizi arasındaki ilişki incelenmiştir.
TBDY 2018 ve Dayanıma Göre Tasarım İlkeleri
TBDY 2018’in 4. bölümü, deprem etkisi altındaki binaların tasarımı için dayanıma göre tasarım (DGT) esaslarını belirler. Bu yaklaşıma göre:
- Elemanların şekil değiştirme davranışları hesaplanmaz.
- Betonarme elemanlar için sınır kuvvet ve gerilme değerleri dikkate alınır.
- Tasarım sonucunda bu sınır değerlerin altında kalan elemanlar, kontrollü hasar (KH) performans düzeyine ulaşmış kabul edilir.
Dayanıma göre tasarımda, şekil değiştirme esaslı performans analizine gerek duyulmaz. Yönetmelik, mühendislik hesaplarının doğruluğuna güvenerek, tasarımın KH performans düzeyini sağlayacağını garanti eder.
Performans Analizi Nedir?
Performans analizi, bir yapının deprem sırasında hangi elemanlarının hangi seviyede hasar göreceğini hesaplama işlemidir. Teknik olarak bu analiz, elemanların kritik noktalarındaki şekil değiştirmelerin belirlenmesi anlamına gelir. Örneğin:
- Betonun basınç kısalması,
- Çeliğin çekme uzaması,
- Kiriş ve kolon birleşim bölgelerindeki deformasyonlar hesaplanır.
Performans analizi, genellikle mevcut binaların değerlendirilmesi veya güçlendirilmesi için kullanılır. TBDY 2018’in 15. bölümü, bu tür değerlendirme süreçlerini kapsar.
4. ve 15. Bölümler Arasındaki Farklılıklar
TBDY 2018’in 4. ve 15. bölümleri, tasarım yaklaşımları açısından farklı temellere dayanır:
- 4. Bölüm: Yeni yapıların dayanım esaslı tasarımıyla ilgilidir. Şekil değiştirme hesaplarına gerek duyulmaz.
- 15. Bölüm: Mevcut binaların değerlendirilmesi ve güçlendirilmesini kapsar. Şekil değiştirme esaslı hesaplar bu bölümde öne çıkar.
Yeni bir binanın tasarımında 4. bölüm esasları yeterliyken, aynı binayı mevcut bina statüsüne sokarak 15. bölüm kriterleriyle değerlendirmek gereksiz bir uygulamadır. Bu durum, zaman kaybına neden olur ve mühendislik sürecini gereksiz yere karmaşık hale getirir.
Sonuç
TBDY 2018’in 4. bölümü, dayanıma göre tasarlanan bir yapının KH performans düzeyini sağlayacağını garanti eder. Bu nedenle, yeni yapılacak bir binanın tasarımında yalnızca 4. bölüm kriterlerinin uygulanması yeterlidir. Mevcut veya güçlendirilecek binalar için ise 15. bölüm kriterleri dikkate alınmalıdır. Yönetmeliğin bu sistematiği, her yapı türüne uygun bir değerlendirme ve tasarım süreci sunarak mühendislik pratiklerini optimize etmektedir.
- 0 Yanıtlar
Üzgünüm, cevap bulunamadı.
Yanıtlamak için giriş yapın.