3. Bölüm: Malzeme ve Kesit Tanımları
3.1. Malzeme Tanımları
SAP2000’de analiz yapmak için malzeme özelliklerini doğru tanımlamak çok önemlidir. Program, beton, çelik ve diğer malzemeler için varsayılan değerler sunar, ancak gerektiğinde bu malzemeleri özelleştirebilirsin.
Varsayılan Malzemeleri Kullanma
- Menüden Define > Materials seçeneğine tıkla.
- Varsayılan malzemeler (örneğin, Concrete, Steel) listelenir.
- Malzeme özelliklerini görmek için bir malzemeyi seç ve Modify/Show Material seçeneğine tıkla.
Yeni Malzeme Tanımlama
- Define > Materials menüsünü aç.
- Add New Material seçeneğini seç.
- Aşağıdaki bilgileri doldur:
- Region: Bölgeni seç (örneğin, Europe veya Custom).
- Material Type: Malzeme türünü belirle (örneğin, Concrete, Steel).
- Properties: Malzemenin elastik modülü (E), yoğunluğu, Poisson oranı gibi mekanik özelliklerini gir.
- Örneğin:
- Beton için: Elastisite modülü = 25,000 MPa.
- Çelik için: Elastisite modülü = 210,000 MPa.
- Örneğin:
Beton için Özel Özellikler
- Concrete Strength (f’c): Malzemenin basınç dayanımını belirtir.
- Örnek: C30 beton için f’c = 30 MPa.
- Thermal Coefficient: Betonun sıcaklık değişimlerine karşı genleşme katsayısı.
Çelik için Özel Özellikler
- Yield Strength (fy): Akma dayanımı (örneğin, S235 çelik için 235 MPa).
- Ultimate Strength (fu): Çekme dayanımı (örneğin, 360 MPa).
3.2. Kesit (Section) Tanımları
SAP2000’de çubuk elemanlar (kolon, kiriş, vb.) ve yüzey elemanları (duvar, döşeme) için kesit tanımları yapabilirsin.
Betonarme Kesit Tanımları
- Menüden Define > Section Properties > Frame Sections seçeneğine tıkla.
- Add New Property > Concrete Rectangular seçeneğini seç.
- Kesit boyutlarını gir:
- Genişlik (Width): Örneğin, 30 cm.
- Yükseklik (Depth): Örneğin, 60 cm.
- Material kısmından tanımlı beton malzemeyi seç (örneğin, C30).
Çelik Kesit Tanımları
- Define > Section Properties > Frame Sections menüsünden Add New Property seçeneğine tıkla.
- Steel I-Section veya Steel Box Section gibi bir profil seç.
- Kesit boyutlarını gir (örneğin, profil yüksekliği, genişliği ve et kalınlıkları).
- Material kısmından çelik malzemeyi seç (örneğin, S235).
Hazır Çelik Profiller Kullanma
- AISC, EUROCODE veya diğer standart kütüphanelerden hazır profilleri seçebilirsin:
- Örneğin: HEA, HEB, IPE profilleri.
- Kütüphaneden bir profil seçip projene ekle.
Bu eğitim seti Erhan Baytak tarafından Medeniyet Mühendisleri sitesi için hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmek sureti ile paylaşımı yapılabilir.
3.3. Yüzey ve Katı Eleman Kesitleri
Plakalar ve Döşemeler
- Menüden Define > Section Properties > Area Sections seçeneğine tıkla.
- Add New Property seçeneğini seç.
- Shell-Thin veya Shell-Thick türünü belirle:
- Shell-Thin: İnce plakalar (örneğin, döşemeler).
- Shell-Thick: Kalın plakalar (örneğin, perde duvarlar).
- Plaka kalınlığını ve malzeme özelliklerini gir.
Katı Elemanlar (Solid)
- Define > Section Properties > Solid Properties menüsüne git.
- Katı elemanın boyutlarını ve malzeme özelliklerini gir.
- Örneğin, temel bloğu için 50×50 cm boyutlarında bir katı tanımlayabilirsin.
3.4. Kesit ve Malzeme Atama
Çubuk Elemanlara Kesit Atama:
- Elemanları seç.
- Assign > Frame > Section Properties seçeneğiyle kesit atamasını yap.
Yüzey Elemanlara Malzeme Atama:
- Plaka veya duvar elemanlarını seç.
- Assign > Area > Section Properties seçeneğiyle malzeme ve kalınlık atayın.
Pratik Uygulama
Uygulama 1: Betonarme Kolon Kesiti Tanımlama
- C30 beton malzemesi tanımlayın.
- 30×30 cm boyutlarında bir kolon kesiti oluşturun.
- Kolon elemanına bu kesiti atayın.
Uygulama 2: Çelik Kiriş Tanımlama
- S235 çelik malzemesi tanımlayın.
- IPE300 profilini kütüphaneden seçin.
- Çelik kiriş elemanına bu kesiti atayın.
Uygulama 3: Döşeme ve Duvar Modelleme
- 15 cm kalınlığında bir döşeme kesiti tanımlayın.
- 20 cm kalınlığında bir duvar kesiti oluşturun.
- Modelde ilgili elemanlara bu kesitleri atayın.
Bu eğitim seti Erhan Baytak tarafından Medeniyet Mühendisleri sitesi için hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmek sureti ile paylaşımı yapılabilir.
