TERS SEHİM
Betonarme çerçeve, yada perde+çerçeve taşıyıci sistemlerde sehim hesabi yapılarak yüksekliği nispeten düşük kirişler yapılabilsede bu durum yanal rijitligi olumsuz etkiler ve yatay yüklerde(deprem) cerceve davranışınin tam olusmasinı engeller. Bu sebepten çerceve kirişlerin yüksekliğinin kirış açıklığının 1/12 sinden küçük olmamasına dikkat edilmelidir. Durum böyle iken büyük acıkliklarda ýuklemelere de bağlı olarak kirislerin sehim sınır değerleri aşılabilir. Bu baglamda tasarım ve imalat aşamasinda kirişlere ters sehim verilerek deplasman kontrol altına alinabilir. Ters sehimin amacı, zati ve işletme yükleri devreye girdiginde yercekimi dogrultusunda gercekleşecek sehimin tam zıttı yönde yani yercekimine ters istikamette kirise bir deplasman vermek ve net deplasmani azaltmaktir. Örnegin bir kiriste hesap sonucu 5 cm lik bir deplasman ortaya çıkarsa,, kirisi imal ederken yukari dogru 5 cm deplasman verilrse isletme yukleri devreye girdiginde yine 5 cm lik yer degistirme olacak ancak bu deplasman daha önceden verilen 5 cm den kullanilacagi icin kümülatifte deplasman 5-5=0 olacaktır. Bazı tasarımlarda bu yuzden yapilmasi öngorülen 1mm, 2mm gibi çok küçük ters sehimlerin verilmesi ise uygun degildir. Çünkü betonarme bu kadaar küçük degerlere duyarlı degildir ve 1mm yada 2mm gibi ters sehimlerin sahada uygulanması da mumkün görünmemektedir. Bu baglamda verilen/tasarlanan ters sehim degerlerinin uygulanabilir olmasina dikkat edilmelidir. Ters sehimde bir diğer önemli konuda ters sehim degerinin olası deplasmandan bile fazla olmasi durumudur. Bu durumda da isletme yükleri olsa dahi kiris yukarı dogru bombeli kalacak ve tasarim davranişı gerceklesemeyecek adeta kemer gibi davranabilecektir. Ters sehim her zamman olasi deplasmandan küçuk verilmeli ve kiris davranişina uygun olarak kirisin asagı dogru deplasman yapması mutlaka sağlanmalidır.
Ahmet ÇELİKKOLLU
- 4 Yanıtlar
Ters sehim uygulaması sırasında, kirişin gerçek deplasman değerinden daha büyük bir ters sehim verilmesi durumunda ortaya çıkabilecek “kemer davranışı” nasıl engellenebilir? Ayrıca, saha uygulamasında bu durumun kontrolü için ne gibi önlemler alınabilir?
Uygulama yapanlarin gorevi projenin birebir uygulanmasidir. Makul bir ters sehim degerine tasarimci karar verir ve detaykarda gosterir. Tasarimci analiz sonuclarinda cikan toplam sehimin tamamini ters sehim olarak vermemelidir. Ornegin 6 cm sehim hesaplanan bir kiriste, sınır sehim miktarı 3 cm ise, bu kirise 3 cm lik bir ters sehim verilmesi yeterlidir. Isletme yukleride yuklendiginde bu kiriste 6-3=3cm lik bir sehim ongorulur ve ters sehim verilmis bir kiristede makul sehim ortaya cikar.
O halde makul seviyelerde döşemelerde oluşan sehim için “kabul edilebilir” bir durum diyebiliriz.
Evet sıfir sehim degil, makul sehim…
Yanıtlamak için giriş yapın.